Περί παιδείας ο λόγος

 Η εκπαίδευση είναι πανάκεια;

Ναι και όχι.

Ναι, γιατί εκπαιδεύοντας τους ανθρώπους μπορείς να λύσεις πολλά προβλήματα από αυτά που αναγνωρίζεις στο παρόν, προκειμένου να περιορίσεις το αποτύπωμά τους και την ύπαρξή τους στο μέλλον.

Όχι, γιατί η εκπαίδευση δεν κάνει μαγικά. Απευθύνεται στο μέλλον και δεν μπορεί εύκολα να λύσει τα προβλήματα του παρόντος. Το παρόν σχεδόν προκαθορίστηκε από τις πράξεις του παρελθόντος και ακόμα χειρότερα πράξεις «δικές μας» του παρόντος. Για όλα αυτά που καθημερινά «μανουριάζουμε» και διαμαρτυρόμαστε δεν φταίει κανείς άλλος παρά μόνο εμείς. Όπως λέει και ο σοφός λαός «όπως στρώνεις, κοιμάσαι…»

Δεν είμαι κανένας ειδικός και σίγουρα δεν έχω λύσεις. Καλά καλά, δεν μπορώ να εντοπίσω όλα τα προβλήματα. Βλέπω και εγώ, όπως όλοι μας, πράγματα που με ενοχλούν.

Αν όμως, αντί να εστιάζουμε σε όλα αυτά τα δυσάρεστα, σκεφτούμε πώς θα θέλαμε να ήταν τα πράγματα και αν ταυτόχρονα αρχίσουμε να ενεργούμε όπως θα θέλαμε όλοι οι άνθρωποι να ενεργούν, μήπως τότε αλλάξει κάτι; Κάπου διάβασα πως αν ο καθένας από μας αλλάξει σήμερα, ο κόσμος θα είναι καλύτερος αύριο το πρωί. Και εδώ κολλάει η εκπαίδευση.

Αν, αντί για παπαγαλία, οι μαθητές στο σχολείο μάθαιναν να κρίνουν, να σκέφτονται, να φιλτράρουν και να επεξεργάζονται,

Αν δεν εστιάζαμε στους κανόνες, τις αποδείξεις των θεωρημάτων, τον υπερσυντέλικο του λύω, αλλά κάναμε ένα μάθημα που οι μαθητές θα θέλαμε να συμμετέχουν αβίαστα, όχι για το βαθμό αλλά γιατί περνούν καλά,

Αν το σχολείο έδινε προτεραιότητα στο σεβασμό, την αλληλεγγύη και την ισορροπία αντί για τις επιστημονικές γνώσεις, μήπως μεγαλώνουμε έτσι σε μια πιο ανθρώπινη κοινωνία;

Πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή μας αν δίναμε αξία στις λέξεις δικαιοσύνη, ισότητα και αξιοκρατία;

Αν στο μάθημα της έκθεσης, αντί να μαθαίνουμε μόνο τους τρόπους ανάπτυξης παραγράφου, αλλά μαθαίνουμε και εξασκούμασταν να αναγνωρίζουμε την προπαγάνδα, πόσο πιο συνειδητοποιημένοι ενήλικες θα ήμασταν;

Τροφή για σκέψη…

Ένα τέτοιο σχολείο ονειρεύομαι. Σε ένα τέτοιο σχολείο θα ήθελα να είχα φοιτήσει και ένα τέτοιο σχολείο θα ήθελα για τον γιο μου.

Όλους τους ξέμπαρκους τους τρώει το σαράκι, μα όσοι ταξίδεψαν ζηλεύουν την Ιθάκη

 

Τελικά «Τὰ πάντα ῥεῖ» γενικώς;

ή

Υπάρχει ποτέ ικανοποίηση για τον άνθρωπο;

Ποιος είναι ο αντιπροσωπευτικότερος τίτλος; Δεν μπορώ να αποφασίσω. Όμως, σου έχω λίστα μουσική καθώς διαβάζεις τις παρούσες σκέψεις. (Πάτα τις νότες!)

🎶 

Πρόσφατα συνάντησα μια φίλη από τα παλιά. Χαμογελαστή προσηνής με βλέμμα ειλικρινές και αυθεντικό. Άνθρωπος που χαίρεται ειλικρινά όταν σε βλέπει ακόμα και αν δεν σας δένουν πολλά πράγματα. Αντίστοιχη χαρά και η δική μου.

Τα νεα σου. Τα νέα μου.

Εγώ πασχίζω να τελειώσω ένα μεταπτυχιακό, ούτε ξέρω για ποιο λόγο περισσότερο. Με ασταθή επαγγελματική εργασία και ανύπαρκτη ασφάλεια.

Εκείνη με 2 πτυχία, άσχετα μεταξύ τους, 2 μεταπτυχιακά και μόνιμη εργασία στο δημόσιο τομέα ξεκινάει ένα διδακτορικό με πολύ μεράκι για το αντικείμενο και πολλή αγωνία.

Στην πολύ σύντομη συνομιλία μας διαπίστωσα ότι παρά τις περγαμηνές, το πλούσιο βιογραφικό της και την ασφάλεια που σου παρέχει μια θέση στο δημόσιο, ούτε εκείνη αισθάνεται ολοκληρωμένη και ασφαλής. Κατά λέξη μου είπε «τίποτα δεν είναι σίγουρο. Όλα είναι ρευστά. Μόλις διορίστηκα το κατάλαβα.»

Αρχικά αισθάνθηκα αγανάκτηση κι ένα «γαμώτο» να με πνίγει. …

Δεν μπορεί να διαμαρτύρεται και εκείνη για όσα δεν έχει. Τουλάχιστον όχι μπροστά μου, αφού εγώ θα ήμουν ευχαριστημένη και με τα μισά από αυτά.

Η δεύτερη μου σκέψη και μεγαλύτερος προβληματισμός μου είναι γενικότερα για τη φύση του ανθρώπου. Τελικά ο άνθρωπος ποτέ ικανοποιείται. Όλοι μας καθημερινά πασχίζουμε, προβληματιζόμαστε, αγχωνόμαστε, δουλεύουμε άπειρες ώρες, οι περισσότερες χωρίς αμοιβή για να πετύχουμε τι; Και έστω ότι έχουμε ένα στόχο, και το προσπαθούμε και το πετυχαίνουμε.

Η εμπειρία μού λέει ότι πάλι δεν θα είμαστε ευτυχείς. Πάλι θα κυνηγάμε κάτι ακόμα κάτι περισσότερο. Πάλι θα δυσανασχετούμε για τις δυσκολίες στη δουλειά, στην κοινωνία, στην προσωπική μας ζωή.

Αυτή η δεύτερη σκέψη με αφορμή το παράδειγμα της παλιάς φίλης μου, με οδήγησε να αναλογιστώ πόσες φορές και εγώ έχω σκεφτεί και έχω λειτουργήσει έτσι, καθώς και τόσοι άλλοι άνθρωποι γύρω μου.

Και το επόμενο ερώτημα που γεννάται είναι αν είμαστε έτσι οι άνθρωποι από τη φύση μας∙ πλάσματα περίεργα που αγαπούν να εξερευνούν, να θέτουν στόχους και να τους επιτυγχάνουν. Ή μήπως όλον αυτό τον πανικό για τη διαρκή πρόοδο, την προσωπική εξέλιξη, το κυνήγι των πτυχίων και των προσόντων, τον έχει ξεκινήσει ο ανταγωνισμός της σύγχρονης καταναλωτικής μας κοινωνίας.

Πολύ προβληματίζομαι. Και πιο πολύ γιατί η ζωή είναι μικρή και είναι ανώφελο και άδικο να τη σπαταλάμε σε στόχους που εξυπηρετούν τα πρότυπα άλλων.

Δεν θέλω να ζήσω μια ζωή προσπαθώντας και πασχίζοντας για πράγματα αλλότρια. Θέλω να προσπαθώ να γίνομαι καλύτερη και να εξελίσσομαι για μένα, την οικογένειά μου και τους μαθητές μου. Αλλά ταυτόχρονα θέλω να απολαμβάνω το παρόν. Γιατί μόνο αυτό έχουμε στα σίγουρα.

Αλήθεια εσύ τι πιστεύεις; Ειλικρινά, περιμένω την ανατροφοδότησή σου, φίλε/η που διάβασες τις σκέψεις μου.